Powrót
6 min czytania 27 lutego 2024

Ochrona przedemerytalna — dla kogo?

Istnieją przepisy, które mówią, kto może zostać zwolnionym, a kogo obejmuje ochrona. Takim rodzajem zabezpieczenia jest ochrona przedemerytalna. Czym jest okres ochrony przedemerytalnej? Czy każdy ma prawo do takiej ochrony? Ile wynosi wiek uprawniający do ochrony przedemerytalnej?

ochrona przedemerytalna

SPIS TREŚCI

Powszechny wiek emerytalny w Polsce

W każdym państwie obowiązuje inny wiek uprawniający do uzyskania emerytury. W Polsce powszechny wiek emerytalny osób urodzonych po 31 grudnia 1948 r. wynosi dla kobiet: 60 lat, dla mężczyzn: 65 lat. ZUS przyzna Ci emeryturę jeśli ukończysz powyższy wiek emerytalny oraz gdy masz opłacone składki z tytułu ubezpieczenia społecznego przynajmniej za 1 dzień.

Ochrona przedemerytalna — co to jest?

Według art.39 Kodeksu pracy ochrona przedemerytalna oznacza, że pracodawca nie może zwolnić pracownika zatrudnionego na umowie o pracę, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do emerytury. W tym czasie pracownicy mogą jedynie sami oddać wypowiedzenie do pracodawcy. Ochrona przedemerytalna ma chronić osoby starsze przed zwolnieniem, które mogłyby mieć problem ze znalezieniem innej pracy w takim wieku.

Ochrona przed zwolnieniem dotyczy również: pracownic w ciąży, działaczy związkowych, pracowników w trakcie urlopu rodzicielskiego, młodocianych pracowników, pracowników w trakcie zwolnienia lekarskiego.

Kogo dotyczy okres ochronny przed emeryturą?

Jak już wspomnieliśmy okres ochronny, dotyczy osób, które są 4 lata przed emeryturą. Ustawowy wiek emerytalny wynosi teraz 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Przed zwolnieniem chronione są więc kobiety w wieku 56 lat, a mężczyźni w wieku 61 lat. Warto również pamiętać, że uzyskanie prawa do emerytury zależy od posiadania odpowiedniego stażu pracy – 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Czytaj też: Odprawa emerytalna — kiedy i komu przysługuje?

ochrona przedemerytalna

Czytaj też: Umowa zlecenie a emerytura — czy wlicza się do stażu pracy?

Ochrona przedemerytalna a okres zatrudnienia

W sytuacji, w której pracownik zbliża się do wieku przedemerytalnego, istotna jest również informacja o okresie zatrudnienia pracownika. Jeśli pracownik zbliża się do tego wieku, ale nie będzie miał przepracowanych 20 lat pracy (w przypadku kobiet), 25 lat (w przypadku mężczyzn) to niestety nie będzie mógł skorzystać z prawa do ochrony przed wypowiedzeniem. Regulacja ta dotyczy tylko osób, które osiągnęły wymagany staż pracy.

Jak obliczyć, kiedy zacznie obowiązywać ochrona przedemerytalna?

Obliczenie wieku, od którego będzie obowiązywać ochrona przedemerytalna jest bardzo proste. Poniżej przedstawiamy przykłady obliczeń dla kobiety i mężczyzny.

Przykład:

Mariola urodziła się 15 marca w 1985 roku. Według aktualnego prawa osiągnie wiek emerytalny 15 marca 2045 roku. Jeśli będzie mieć na ten czas przepracowane 20 lat pracy, to okres ochronny przed emeryturą będzie obowiązywać 15 marca 2041 roku.

Przykład:

Kamil urodził się w 1965 roku. Przepracował 25 lat. Wiek emerytalny osiągnie za 7 lat. Aktualnie zatrudniony jest na umowę o pracę na czas nieokreślony. Okres ochronny będzie go obowiązywać w 2026 roku.

Czytaj też: Palenie papierosów w pracy — czy pracodawca może zakazać?

ochrona przedemerytalna

Czytaj też: Komu przysługuje najniższa emerytura w Polsce?

Okres ochronny — czy obowiązuje pracowników zatrudnionych na czas określony?

Rozwiązanie umowy na czas określony, której okres trwania zakończyłby się jeszcze przed osiągnięciem przez pracownika prawa do emerytury sprawia pewne problemy.

Ochrona zatrudnienia przewidziana w art. 39 Kodeksu pracy zakazuje rozwiązania umowy o pracę na czas określony przed upływem terminu, jeśli pracownik jeszcze nie osiągnął wieku emerytalnego. Warunki stosowania tej ochrony obejmują dwie kluczowe kwestie. Po pierwsze, pracownik musi być w wieku przedemerytalnym, czyli krótszym o 4 lata od wieku emerytalnego. Po drugie, musi spełnić określony wymóg dotyczący długości zatrudnienia, co umożliwi mu uzyskanie prawa do emerytury po osiągnięciu wieku emerytalnego.

Czy pracodawca może zwolnić pracownika na ochronie przedemerytalnej?

Tak, pracodawca może zwolnić pracownika podczas ochrony przedemerytalnej. Jest kilka wyjątków:

  • Pracodawca może zwolnić pracownika dyscyplinarnie, jeśli ten dopuścił się szkody na rzecz firmy lub nie wywiązywał się z podstawowych obowiązków pracowniczych.
  • Pracownik może zostać zwolniony podczas zwolnień grupowych, z przyczyn leżących po stronie pracodawcy, np. niewypłacalność firmy.
  • Pracownik nie będzie chroniony jeśli ma prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.
  • Pracodawca może zwolnić pracownika objętego ochroną jeśli ogłosił upadłość lub likwidację zakładu pracy.
  • Jeśli w momencie osiągnięcia wieku przedemerytalnego pracownik nie wypracuje wymaganego stażu pracy, niestety nie będzie podlegać ochronie.

Prawo do wcześniejszej emerytury

Istnieje możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę. Osoby urodzone w latach 1948- 1969 mogą ubiegać się o przyznanie emerytury przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Taka możliwość jest tylko dla osób, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze pracy. Dotyczy osób, które spełniły warunki na czas 31 grudnia 2008 roku:

  • mogą udokumentować okresy składkowe i nieskładkowe za 20 lat pracy w przypadku kobiet i 25 lat pracy w przypadku mężczyzn
  • mają udokumentowany staż pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (informacja musi widnieć na świadectwie pracy)

Praca w szczególnych warunkach to praca o znacznej szkodliwości dla zdrowia, która wymaga dużej sprawności psychofizycznej. Aby mogła przysługiwać wcześniejsza emerytura jej czas w pracy w szczególnych warunkach musi trwać 15 lat dla kobiet do osiągnięcia przez nie 55 lat i dla osiągnięcia przez mężczyzn 60 lat.

Sprawdź też: Praca w zespole — jak ze sobą współpracować?

Tagi

emerytura ochrona przed zwolnieniem zatrudnienie zwolnienie