Powrót

7 min czytania 29 listopada 2024

Niedziela i święta to dni, w które większość ludzi ma wolne, ale nie w każdym zawodzie. Praca w te dni jest dopuszczona w wyjątkowych sytuacjach. Kiedy jest dozwolona praca w niedzielę i święta? Co na temat pracy w weekendy i święta mówi Kodeks pracy? Jakie są dni wolne w 2025 roku? Praca w święta — co trzeba wiedzieć? Kiedy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie i jak je obliczyć?

SPIS TREŚCI

• Dni ustawowo wolne od pracy w niedziele i święta
• Kiedy jest dozwolona praca w niedziele i święta?
• Praca w niedziele i święta — kiedy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie?
• Godziny nadliczbowe w niedzielę — kiedy o nich mówimy?
• Wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta — jak obliczyć?
• Nieprzestrzeganie przepisów o pracę w niedziele i święta

Dni ustawowo wolne od pracy w niedziele i święta

W przepisach Kodeksu pracy widnieje informacja, że dniami wolnymi od pracy są wszystkie niedziele i święta wskazane w Ustawie o dniach wolnych od pracy. W ciągu roku zazwyczaj są to:

• 1 stycznia – Nowy Rok,
• 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
• pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
• drugi dzień Wielkiej Nocy,
• 1 maja – Święto Państwowe,
• 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
• Zielone Świątki,
• dzień Bożego Ciała,
• 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,
• 1 listopada – Wszystkich Świętych,
• 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
• 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
• 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

Należy pamiętać: Praca w niedzielę i święto obejmuje godziny od 6:00 tego dnia do 6:00 dnia następnego, chyba że pracodawca w przepisach wewnętrznych określił inny przedział czasowy.

Czytaj też: Praca fizyczna — dla kogo?

Czytaj też: Urlop tacierzyński — co trzeba wiedzieć?

Kiedy jest dozwolona praca w niedziele i święta?

Praca w niedziele i święta dozwolona jest tylko w określonych sytuacjach, które uregulowane są w przepisach Kodeksu pracy. Kiedy można pracować w niedziele i święta?

• w momencie prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, środowiska naturalnego, mienia lub w celu usunięcia awarii,
• praca w ruchu ciągłym, praca zmianowa — w niektórych branżach takich jak zakłady produkcyjne, magazynowe pracownicy muszą pracować w niedziele i święta, ze względu na charakter pracy,
• praca w transporcie i komunikacji,
• prace wykonywane przy remontach,
• prace w zakładowych służbach ratowniczych: zakładowe straże pożarne, pogotowie, ratownicy medyczni, lekarze, policja itp.,
• praca przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób: ochroniarze, stróże,
• praca w rolnictwie i hodowli,
• prace służące zaspokojeniu bieżących potrzeb społeczeństwa: gastronomia, hotele, placówki służby zdrowia, jednostki pomocy społecznej, jednostki wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, zakłady kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku,
• praca w systemie czasu pracy, który obejmuje tylko piątki, soboty, niedziele.

Należy jednak pamiętać, że praca w niedziele i święta podlega pewnym ograniczeniom i regulacjom, które trzeba przestrzegać. Zgodnie z ustawą o ograniczeniu handlu w te dni, handel jest zabroniony w określonych godzinach. Pracodawcy powinni być świadomi tych zasad i dostosować swoje działania do obowiązujących przepisów.

Praca w niedzielę i święta — kiedy przysługuje dodatkowe wynagrodzenie?

Pracownikom, którzy kwalifikują się do pracy w niedziele i święta, za czas pracy w te dni przysługuje dodatek do wynagrodzenia (rekompensata za pracę w niedziele i święta) bądź odbiór dnia wolnego w innym czasie.

Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pracownikowi dnia wolnego w ciągu 6 dni przed lub po pracy w niedzielę. Jeśli nie jest to możliwe, dzień wolny należy zaplanować do końca okresu rozliczeniowego. Dzień wolny powinien rekompensować pracę w niedzielę, przy czym czas wolny nie może być krótszy niż 8 godzin, co odpowiada dobowej normie czasu pracy.

Jeśli nie można udzielić dnia wolnego w przewidzianym terminie, pracodawca ma obowiązek wypłacenia pracownikowi dodatku do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. Zgodnie z kodeksem pracy (art. 1511 § 1) dodatek za pracę w niedziele i święta wynosi 100% standardowego wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w tym czasie.

Czytaj też: Szkolenia BHP — dlaczego są ważne?

Czytaj też: Umowa zlecenie z emerytem

Godziny nadliczbowe w niedzielę — kiedy o nich mówimy?

W każdym systemie czasu pracy, który dopuszcza pracę w niedziele i święta, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom odpowiednią liczbę dni wolnych w danym okresie rozliczeniowym, równą co najmniej liczbie niedziel, świąt oraz dni wolnych przypadających w przeciętnym pięciodniowym tygodniu pracy w tym okresie.

Praca w niedzielę nie spowoduje powstania godzin nadliczbowych, jeżeli zostanie udzielony dzień wolny w innym terminie. Dopiero jeśli nie można udzielić dnia wolnego w zamian, jest mowa o godzinach nadliczbowych. Praca w ten dzień zwiększy bowiem obowiązującą normę tygodniową czasu pracy.

Wynagrodzenie za pracę w niedziele i święta — jak obliczyć?

Pracownik, który wykonuje pracę w niedzielę powyżej 8 godzin, pracuje wtedy w godzinach nadliczbowych. Godziny nadliczbowe należy zrekompensować dodatkiem do wynagrodzenia:

Przykład:

Pan Karol odbył 12 godzin pracy w niedziele, która normalnie jest jego dniem wolnym od pracy. Za pierwsze 8 godzin pracy pan Karol powinien dostać dzień wolny. Natomiast za kolejne 4 godziny pracy, które wliczają się w nadgodziny, przysługuje mu standardowe wynagrodzenie powiększone o dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych lub możliwość skorzystania z czasu wolnego.

Jeśli udzielenie dnia wolnego za pierwsze 8 godzin pracy będzie niemożliwe, pan Karol otrzyma dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą przepracowaną godzinę w niedzielę.

Nieprzestrzeganie przepisów o pracy w niedzielę i święta

Zlecenie wykonywania pracy w niedziele i święta ze względów innych, niż te ustalone w przepisach jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, z powodu naruszenia przepisów o czasie pracy. Z tego powodu pracodawca może ponieść nieprzyjemne konsekwencje.

Praca w dniu ustawowo wolnym, takim jak niedziela czy święto, wymaga zapewnienia pracownikowi dnia wolnego w innym terminie. W przypadku pracy weekendowej, pracownikowi przysługuje dodatkowy dzień wolny, który powinien być udzielony zgodnie z przepisami. W zakładach świadczących usługi dla ludzi, takich jak placówki medyczne, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikom odpowiedniego odpoczynku za pracę w dni kalendarzowe, w tym dni ustawowo wolne.

Sprawdź też: Nieobecność w pracy — jak ją usprawiedliwiać?

Udostępnij artykuł

Tagi