Powrót

10 min czytania 6 lutego 2024

Nieprawidłowe wykorzystanie L4 może mieć wiele negatywnych konsekwencji, jeśli pracodawca zechce dokonać kontroli pracownika. Co może pracownik na zwolnieniu? Czy kontrola pracownika na L4 jest możliwa? Jak wygląda kontrola zwolnienia lekarskiego przez pracodawcę? Nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego — jakie mogą być konsekwencje?

SPIS TREŚCI

• Kodeks pracy a zwolnienie lekarskie
• Nieprawidłowe wykorzystanie L4
• Kontrola pracownika na zwolnieniu lekarskim
• Kontrola z ZUS
• Przykłady nadużyć na zwolnieniu lekarskim
• Nieprawidłowe wykorzystanie L4 – jakie mogą być konsekwencje?

Kodeks pracy a zwolnienie lekarskie

Zwolnienie lekarskie to zaświadczenie wystawiane przez lekarza pierwszego kontaktu bądź specjalistę, które przysługuje głównie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę. Osoby pracujące na umowie zlecenie mogą również mieć taką możliwość, ale sami muszą o tym powiedzieć pracodawcy. Mogą zyskać prawo do L4, ale pod warunkiem, że podlegają ubezpieczeniu chorobowemu nieprzerwanie przynajmniej przez 90 dni. Część osób rezygnuje z tego świadczenia, aby nie obniżać swojego wynagrodzenia, ale nie mogą wtedy liczyć na zwolnienie lekarskie.

Należy pamiętać, że datą powstania niezdolności do pracy jest dzień określony w zwolnieniu lekarskim jako termin wystąpienia choroby, a nie ten dzień, w którym pracownik faktycznie przestał wykonywać pracę.

Jeśli pracownik nie posiada zaświadczenia lekarskiego, to:

• Nieobecność w pracy z powodu choroby nie jest uzasadniona ani usprawiedliwiona.
• Nie ma podstawy do wypłaty wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego. Warto wiedzieć! Jeśli lekarz potwierdzi, że pracownik był chory przed datą badania, może wystawić zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy z datą sięgającą maksymalnie 3 dni wstecz. Ten limit nie obowiązuje w przypadku, gdy zwolnienie lekarskie zostaje wystawione przez lekarza psychiatrę, który podejrzewa lub stwierdza zaburzenia psychiczne, ograniczające zdolność pracownika do oceny własnego stanu zdrowia.

Nieprawidłowe wykorzystanie L4

L4, czyli zwolnienie lekarskie to zaświadczenie od lekarza o czasowej niezdolności do pracy lub konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny. To oznacza, że w tym czasie nie możemy wykonywać pracy dodatkowej, pojechać na wakacje, czy załatwiać spraw prywatnych.

Czytaj też: Rozliczenie PIT 2024 – do kiedy?

Czytaj też: Jakie są rodzaje urlopów pracowniczych?

Kontrola pracownika na zwolnieniu lekarskim

W celu sprawdzenia, czy pracownik dokonuje nadużycia zwolnienia L4, pracodawca ma prawo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego. Fałszywe zwolnienie jest niezgodne z prawem i jeśli pracodawca ma pewne podejrzenia co do pracownika, to może przyjść do jego domu i sprawdzić, czy wykorzystuje zwolnienie zgodnie z jego przeznaczeniem.

Do przeprowadzania kontroli zwolnień lekarskich L4 uprawniony jest pracodawca, który:

• wypłaca wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy z powodu choroby na podstawie art. 92 kodeksu pracy; ma on prawo do przeprowadzania tej kontroli za okres, za który przysługuje wynagrodzenie, nawet jeżeli nie jest uprawniony do wypłaty zasiłków,
• ustala uprawnienia do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa i wypłaca je ubezpieczonym na podstawie przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r., gdyż zgłasza do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.

Kontrolę zwolnień chorobowych pracodawca może przeprowadzić sam, może zlecić ją innemu pracownikowi lub firmie zewnętrznej.

Pracodawca może skontrolować swojego ubezpieczonego, któremu wypłaca:

• wynagrodzenie za okres niezdolności do pracy,
• zasiłek chorobowy z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego,
• zasiłek opiekuńczy,
• świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego.

Kontrola z ZUS

W momencie, jeśli zasiłek chorobowy wypłaca ZUS, ma on możliwość podobnie do pracodawcy przeprowadzić kontrolę pracownika na L4. Pracownicy wciąż uciekają na fałszywe zwolnienie lekarskie, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma prawo sprawdzić, czy wykorzystują je prawidłowo.

ZUS prowadzi dwa rodzaje kontroli zwolnień lekarskich:

• kontrola, w jakim celu wykorzystuje się zwolnienie L4,
• kontrola orzekania o czasowej niezdolności do pracy.

Przy tym drugim rodzaju kontroli lekarz sprawdza, czy poprawnie została orzeczona niezdolność i czy lekarz miał podstawy do wystawienia zwolnienia. Kontrola może odbyć się na podstawie dokumentacji medycznej, którą wystawił lekarz.

Czytaj też: Brak PIT 11 – co zrobić jeśli pracodawca nie wysłał PIT 11?

Czytaj też: Kontrola na zwolnieniu lekarskim

Przykłady nadużyć zwolnienia lekarskiego

Podczas L4 powinniśmy odpoczywać i regenerować siły w domu. Jeśli zajmujemy się wtedy innymi rzeczami, to nadużywanie zwolnień lekarskich może prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji. Jakie są przykłady nadużycia L4?

• wyjście ze znajomymi,
• załatwianie spraw osobistych w urzędach,
• wyjście na „miasto”, do kina, na trening, do kawiarni itp.
• wyjście do galerii handlowej,
• wyjazd na wakacje,
• robienie remontu,
• dorabianie w innej pracy,
• uczęszczanie na szkolenia, kursy,
• unikanie pracy,
• potrzeba odpoczynku bez konkretnej choroby.

Zatem czy można wyjść podczas choroby z domu podczas zwolnienia lekarskiego?

Wszystko zależy od indywidualnej sytuacji pracownika. Pójście na zakupy spożywcze czy do apteki jest raczej niezbędne, zaś robienie zakupów odzieżowych lub takich, które nie są potrzebne, może być traktowane jako nadużycie.

Nieprawidłowe wykorzystywanie L4 – jakie mogą być konsekwencje?

Niewłaściwe wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego może prowadzić do wielu nieprzyjemnych konsekwencji, które nałoży ZUS lub pracodawca na pracownika. W momencie przyłapania na nadużywaniu L4, ZUS ma możliwość:

• cofnięcia zasiłku chorobowego,
• zwrot zasiłku chorobowego.

Pracodawca niezależnie od decyzji ZUS może:

• nałożyć naganę, karę finansową,
• zwolnić dyscyplinarnie pracownika,
• wstrzymać wypłatę świadczenia.

Coraz częściej pracodawcy kontrolują swoich pracowników, którym wystawione zostało zwolnienie lekarskie. Dzięki temu oszczędzają na wypłacaniu wynagrodzenia nielojalnym pracownikom. Kontrole przeprowadza również ZUS. Praca zarobkowa podczas zwolnienia lekarskiego lub inne czynności mogą negatywnie wpłynąć na sytuację pracownika. Może on bowiem utracić swoje stanowisko pracy lub zostać zmuszony do oddania pieniędzy za cały okres przyjmowania zasiłku chorobowego. Warto więc brać L4 tylko i wyłącznie, jeśli mamy do tego podstawy.

Sprawdź też: Dni wolne od pracy 2024 – kalendarz świąt

Udostępnij artykuł

Tagi