Jakie mogą być powody zwolnienia z pracy?
Zwolnienie z pracy to jedno z najbardziej stresujących doświadczeń zawodowych, z którym może spotkać się każdy pracownik. Przyczyny takiej sytuacji mogą być różnorodne. Jakie mogą być powody zwolnienia z pracy? Czy można zwolnić pracownika w okresie wypowiedzenia? Jakie mogą być powody wypowiedzenia umowy przez pracodawcę? Czy uzasadnienie zwolnienia pracownika jest konieczne? Czy przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę może leżeć po stronie pracodawcy?
SPIS TREŚCI
- Umowa o pracę — jak może zostać rozwiązana?
- Zwolnienie dyscyplinarne — jakie mogą być powody zwolnienia?
- Powody zwolnienia podawane przez pracodawców
- Powody zwolnienia podawane przez pracowników
Umowa o pracę — jak może zostać rozwiązana?
Według przepisów prawa pracy rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić na różne sposoby:
- po upływie terminu, na jaki została zawarta umowa
- za porozumieniem stron
- przez zwolnienie jednej ze stron bez okresu wypowiedzenia
- przez zwolnienie jednej ze stron z okresem wypowiedzenia
- po wykonaniu pracy, na czas wykonywania, której umowa została zawarta.
Zwolnienie dyscyplinarne — jakie mogą być powody zwolnienia?
Zwolnienie dyscyplinarne to rodzaj zwolnienia bez okresu wypowiedzenia, do którego dochodzi, w momencie naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Pracodawca może zwolnić pracownika w takiej formie, tylko w określonych sytuacjach. Jakie mogą być powody zwolnienia dyscyplinarnego?
- ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (przykład: przyjście do pracy pod wpływem alkoholu lub innych środków otumaniających, wykonywanie pracy bez zgody pracodawcy itp.),
- popełnienie przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo to jest oczywiste i zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem,
- jeśli pracownik utraci potrzebne do wykonywania pracy uprawnienia (np. prawo jazdy do pracy jako kierowca, czy uprawnienia UDT dla operatora wózka widłowego),
- bardzo długa niezdolność do pracy wskutek choroby (trwająca dłużej niż 3 miesiące, gdy pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy lub trwająca dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące; gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.
Wypowiedzenie umowy o pracę może wystąpić również z innych przyczyn, które nie są zależne od pracownika. Może to być np.:
- Likwidacja stanowiska pracy — może ono nastąpić w przypadku restrukturyzacji firmy, optymalizacji kosztów lub zmiany kierunku działalności. Pracodawca może uznać, że obowiązki danego stanowiska mogą zostać podzielone między innych pracowników, co często jest wynikiem dążenia do zwiększenia efektywności organizacyjnej. Tego rodzaju decyzja zazwyczaj nie jest związana z wydajnością czy zachowaniem pracownika, lecz ze strategicznymi potrzebami firmy.
- Problemy finansowe firmy — w przypadku jeśli firma zmaga się z problemami finansowymi, pracodawca może podjąć decyzję o redukcji zatrudnienia w celu zmniejszenia kosztów.
- Upadłość zakładu pracy — samo ogłoszenie likwidacji działalności nie powoduje tego, że wszystkie umowy o pracę z pracownikami wygasają. Pracodawca powinien rozwiązać je sam na mocy porozumienia stron lub za wypowiedzeniem.
Czytaj też: Praca w warunkach szkodliwych — lista zawodów
Czytaj też: Cytaty o sukcesie w pracy
Powody zwolnienia podawane przez pracodawców
Zwolnienie z pracy może być spowodowane różnymi powodami. W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego lub umowy na czas nieokreślony trzeba podać przyczynę wypowiedzenia umowy. W pozostałych sytuacjach nie ma takiej potrzeby. Wypowiedzenie pracownikowi umowy — jakie mogą być powody zwolnienia?
- Słabe wyniki w pracy — jeśli pracownik nie osiąga zamierzonych wyników w pracy, staje się niewydajnym pracownikiem. Może to wpłynąć na nieprawidłowe funkcjonowanie i straty finansowe firmy. Pracodawca w takim wypadku może podziękować pracownikowi za współpracę i na jego miejsce znaleźć bardziej produktywnego kandydata.
- Niedopasowanie do kultury organizacyjnej — oznacza, że pracownik nie wpasowuje się w wartości, normy i sposób dopasowania do firmy. Może to przejawiać się w różny sposób, na przykład przez brak zgodności z misją firmy, niewłaściwe podejście do pracy zespołowej, różnice w podejściu do klienta czy niechęć do stosowania się do standardów etycznych firmy. Taka sytuacja może prowadzić do napięć, zmniejszenia motywacji oraz obniżenia morale w zespole.
- Notoryczne spóźnienia — jeżeli pracodawca zwraca uwagę pracownikowi na spóźnienia, a one wciąż się powtarzają, to może on doprowadzić do rozwiązania stosunku pracy. Spóźnianie się do miejsca pracy może zakłócić codzienne działanie firmy, ale także negatywnie wpłynąć na dyscyplinę w zespole. Gdyby każdy chciał przychodzić do pracy, jak chce to brak porządku doprowadziłby do ogromnego chaosu w zespole. Pracownik, który nie potrafi pojawić się w pracy na czas postrzegany jest za osobę nieodpowiedzialną i niezaangażowaną w swoje obowiązki pracownicze.
- Brak współpracy z zespołem – może objawiać się niechęcią do dzielenia się informacjami, odmawianiem pomocy kolegom, a także unikanie pracy grupowej. Taka postawa może prowadzić do izolacji pracownika, spowalniania projektów i zmniejszenia ogólnej efektywności zespołu. Pracodawcy cenią sobie umiejętność współpracy, gdyż jest ona kluczowa dla osiągania wspólnych celów i realizacji zadań.
- Konfliktowy charakter – pracownik, który ciągle wprowadza nerwową atmosferę i kłóci się z innymi negatywnie wpływa na działanie całej firmy. Taka toksyczna atmosfera widoczna jest w relacjach między współpracownikami, ale również w efektywności przedsiębiorstwa. Może to wpływać również na zwiększenie rotacji pracowników (częste odejścia), co generuje dodatkowe koszta dla firmy.
- Brak komunikacji z przełożonym – może prowadzić do nieporozumień i nieefektywnej pracy. Regularne unikanie kontaktu, nieudzielanie informacji zwrotnych czy nieinformowanie o problemach i postępach w pracy może skutkować decyzją o zwolnieniu.
- Kradzież – to poważne naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, które często od razu prowadzi do natychmiastowego zwolnienia dyscyplinarnego. Takie działania podważają zaufanie pracodawcy do pracownika oraz mogą prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.
- Bierna postawa – objawia się brakiem inicjatywy, unikaniem odpowiedzialności. Pracownik, który nie angażuje się aktywnie w swoje obowiązki pracownicze może być postrzegany jako osoba nieprzydatna. Taka postawa może również negatywnie wpływać na zespół i obniżać jego produktywność.
Czytaj też: Nadgodziny — ile są płatne?
Czytaj też: Zwolnienie pracownika na L4
Przyczyny zwolnienia podawane przez pracowników
Pracownik, który chce odejść z firmy, może to zrobić i nie musi podawać żadnej przyczyny, ale musi w tym celu złożyć wypowiedzenie umowy. Jakie są najczęstsze powody wypowiedzenia umowy przez pracowników?
- Brak możliwości rozwoju zawodowego — pracownicy często odchodzą, gdy czują, że firma nie oferuje im wystarczających możliwości rozwoju zawodowego i awansu. Mogą poszukiwać miejsc pracy, które lepiej wspierają ich cele zawodowe, oferując szkolenia, kursy i jasne ścieżki kariery.
- Stres — ciągły stres i praca pod presją może negatywnie wpłynąć na satysfakcje i chęci do pracy. Taki stan może doprowadzić do wypalenia zawodowego, depresji, a także nieprzyjemnych dolegliwości fizycznych.
- Zła atmosfera w pracy — w pracy spędzamy większość swojego życia, dlatego też bardzo ważne jest, jak się w niej czujemy. Ciągłe konflikty, zła komunikacja czy nadmierne wymagania negatywnie wpływają na nasze samopoczucie. To jeden z bardzo częstych powodów zwolnienia z pracy.
- Mobbing — to prześladowanie i długotrwałe stosowanie przemocy psychicznej i fizycznej w miejscu pracy. Może odbywać się przez pracodawcę lub współpracowników. Należy pamiętać, że nie każdy konflikt w pracy jest zjawiskiem mobbingu.
- Niezadowolenie z wynagrodzenia — to bardzo częsty powód rezygnacji z pracy. Pracownicy, którzy uważają, że są niedostatecznie wynagradzani za swoje wysiłki, mogą szukać lepiej płatnych ofert w innych firmach.
- Złe warunki pracy — ogólne warunki zatrudnienia oraz środowisko pracy, w którym się pracuje, bardzo wpływają na jakość pracy. Jeśli firma zatrudnia pracowników na stanowiska, w których źle i niewygodnie się pracuje, to może to być kolejny powód zwolnienia z pracy.
- Konflikty z przełożonymi lub współpracownikami — konflikty mocno wpływają na ogólną atmosferę pracy, powodując nieprzyjemne sytuacje i nierozwiązane sprawy. To się może przełożyć na niechęć do pracy i obniżenie produktywności, a ostatecznie do zwolnienia.
- Zmiana pracy na lepszą — pracownicy często odchodzą z powodu lepszych ofert pracy. Mogą to być lepsze warunki finansowe, bardziej atrakcyjne benefity, lepsze możliwości rozwoju
Niewywiązywanie się z obowiązków pracowniczych może doprowadzić do zwolnienia ze strony pracodawcy. W przypadku zwolnienia dyscyplinarnego lub umowy na czas nieokreślony pracodawca musi dać uzasadnienie wypowiedzenia umowy. W innych przypadkach nie jest to potrzebne. Pracownik jeśli chce odejść z pracy sam, nie musi dawać powodów zwolnienia. Wystarczy, że złoży wypowiedzenie o pracę.
Sprawdź też: Nieobecność w pracy — jak ją usprawiedliwiać?