Powrót

10 min czytania 15 czerwca 2023

Praca zdalna stała się bardzo popularnym modelem pracy. Wraz z rozwojem technologii, coraz więcej firm decyduje się na stosowanie pracy zdalnej, pozwalając pracownikom na pracę z domu, dzięki czemu zwiększają swoją elastyczność i mobilność. W 2023 roku wprowadzono nowe przepisy dotyczące pracy zdalnej w polskim kodeksie pracy, które mają na celu zwiększenie ochrony pracowników oraz zagwarantowanie im równych praw i korzyści. Nowe przepisy regulujące pracę zdalną wejdą w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r. Jakie są nowe zasady wykonywania pracy zdalnej w 2023 roku? Jakie nowe obowiązki w związku z pracą zdalną spoczywają na pracodawcach? Jakie są zasady pracy zdalnej?

SPIS TREŚCI:

• Definicja pracy zdalnej
• Praca zdalna a telepraca
• Praca zdalna — zmiany w kodeksie pracy 2023
• Praca zdalna- obowiązki pracodawcy wobec pracownika
• Rodzaje pracy zdalnej
• Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?
• Kontrola pracy zdalnej

Definicja pracy zdalnej

Praca zdalna, zwana również pracą na odległość — to forma zatrudnienia, w której pracownik wykonuje swoje obowiązki poza siedzibą firmy lub instytucji, zwykle z domu lub innego miejsca poza biurem. Polega na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu pracy pracownika.

Praca zdalna umożliwia pracownikom elastyczne zarządzanie swoim czasem z wykorzystaniem narzędzi komunikacyjnych i technologicznych takich jak e-mail, telekonferencje, oprogramowanie do zarządzania projektami i wiele innych. Dzięki pracy zdalnej pracownicy mogą uniknąć dojazdów do biura, co pozwala im zaoszczędzić czas i pieniądze, a jednocześnie pozwala firmom na redukcję kosztów związanych z wynajmem biura i utrzymaniem infrastruktury biurowej.

Praca zdalna a telepraca

Definicja telepracy jest bardzo podobna do definicji pracy zdalnej. Jest to świadczenie pracy poza siedzibą firmy za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Telepraca, podobnie jak praca zdalna, umożliwia pracownikom elastyczne zarządzanie swoim czasem i pracę z dowolnego miejsca, co przyczynia się do poprawy jakości życia i równowagi między pracą a życiem prywatnym. W praktyce, terminy “praca zdalna” i “telepraca” są używane zamiennie i odnoszą się do tej samej formy zatrudnienia, w której pracownik wykonuje swoje obowiązki poza siedzibą firmy lub instytucji.

Jednakże, w kontekście prawa pracy w Polsce, termin “telepraca” jest bardziej specyficzny i jest definiowany przez ustawę o szczególnych warunkach zatrudnienia pracowników wykonujących pracę w trybie zdalnym. Zgodnie z tą definicją, telepraca to rodzaj pracy zdalnej, a jej główną różnicą jest to, że pracownik musi wyrazić zgodę na wykonywanie obowiązków poza miejscem pracy.

W przypadku pracy wykonywanej zdalnej pracownik może dostać polecenie od pracodawcy do wykonywania takiego rodzaju pracy. Jest to polecenie służbowe, do którego pracownik powinien się dostosować.

Zgodnie z zapisami Kodeksu pracy (art. 675–6717) pracownik wykonujący swoje obowiązki z domu czy innego miejsca niebędącego zakładem pracodawcy jest telepracownikiem.

Praca zdalna — zmiany w kodeksie pracy 2023

Przepisy regulujące pracę zdalną zawiera nowelizacja Kodeksu pracy, którą Sejm przyjął 10 stycznia 2023. Od 7 kwietnia 2023 wejdą w życie nowe przepisy pracy dotyczące pracy zdalnej. W nowym kodeksie pracy zawarto przepisy regulujące pracę zdalną:

• Można pracować zdalnie lub hybrydowo w pełnym wymiarze godzin.
• Uzgadnianie formy pracy może odbyć się podczas podpisywania umowy lub w trakcie zatrudnienia.
• Miejsce pracy zdalnej będzie musiało być dokładnie określone. Pracownikowi zdalnemu nie przysługuje pełna dowolność wyboru miejsca pracy.
• Pracodawca będzie musiał dostać oświadczenie od pracownika, że w miejscu wykonywania pracy panują odpowiednie warunki.
• Pracodawca będzie mógł odmówić wniosku gdy nie ma możliwości pracy zdalnej ze względu na organizację i rodzaj pracy. Odmowę trzeba uzasadnić w formie pisemnej w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika
• Przed dopuszczeniem do pracy zdalnej pracodawca będzie obowiązany do opracowania oceny ryzyka zawodowego.
• Ustawa obejmuje zarówno pracę zdalną całkowitą i hybrydową.
• Nowelizacja wprowadza możliwość wycofania się z pracy zdalnej zarówno przez pracodawcę lub pracownika.

Czytaj też: Urlop macierzyński

Praca zdalna- Obowiązki pracodawcy wobec pracownika

Pracodawca jest zobowiązany:

• zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę zdalną materiały
• zapewnić pracownikowi narzędzi pracy
• zapewnić instalację, serwis urządzeń technicznych, konserwację narzędzi pracy,
• przedstawić bhp pracy zdalnej
• pokryć koszty energii elektrycznej lub usług telekomunikacyjnych
• zapewnić pracownikowi szkolenia i pomoc techniczną
• pokryć inne koszty, które umożliwiają stosowanie zdalnego trybu pracy

W sytuacji, gdy pracownik korzystać będzie ze swojego prywatnego sprzętu, za jego pracę zdalną przysługiwać będzie ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą.

Rodzaje pracy zdalnej

Nowelizacja kodeksu pracy wyróżnia kilka rodzajów pracy wykonywanej zdalnej:

Praca zdalna na polecenie pracodawcy

Praca zdalna może zostać wprowadzona w firmie po podjęciu takiej decyzji przez pracodawcę lub na wniosek pracownika. Od nowelizacji kodeksu pracy — pracodawca będzie mógł wydać polecenie pracy zdalnej w określonych okolicznościach:

• podczas obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemiologicznego, stanu epidemii oraz po 3 miesiącach od jego odwołania,
• podczas gdy pracodawca nie ma możliwości zapewnienia odpowiednich warunków pracy z powodu siły wyższej

Siła wyższa według orzecznictwa sądowego jest to zdarzenie zewnętrzne, którego nie można przewidzieć ani zapobiec jego skutkom. Zdarzenie jest zewnętrzne jeśli występuje poza firmą. Siłą wyższą mogą być zjawiska siły natury, np. pożar, huragan, powódź itp.

Praca zdalna okazjonalna

Pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej wyłącznie z przyczyn losowych, które są niezależne od pracodawcy. Powinno to się odbywać okazjonalnie i tylko na określony czas. Jeszcze przed samym poleceniem, pracownik musi złożyć oświadczenie w formie papierowej lub elektronicznej, że posiada warunki do wykonywania okazjonalnej pracy zdalnej. Sam musi ocenić czy będzie mógł pracować w taki sposób. Szef nie będzie mógł tego weryfikować. Jeżeli pracownik nie złoży takiego oświadczenia, to pracodawca nie może wydać polecenia. Pracodawca w każdym momencie może cofnąć polecenie, ale powinien to zrobić z co najmniej 2-dniowym uprzedzeniem.

Wyłącznie na wniosek pracownika praca zdalna będzie mogła być wykonywana okazjonalnie. Pracownik może wykorzystać do 24 dni pracy zdalnej w ciągu roku. Powodem świadczenia pracy zdalnej może być konieczność sprawowania opieki nad dzieckiem, czy niespodziewany wyjazd do innego miasta.

Pracodawca może pracownikowi odmówić pracy zdalnej. Wniosek nie jest dokumentem wiążącym pracodawcę.

Zasady okazjonalnej pracy zdalnej

• Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikowi zdalnemu materiałów i narzędzi pracy niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej. Nie musi on pokrywać kosztów ani zapewniać pomocy technicznej.
• Przełożony nie musi przekazywać dodatkowej informacji o warunkach zatrudnienia pracownika.
• Jeśli pracodawca dopuszcza w swojej firmie tylko okazjonalną pracę zdalną, to nie musi zawierać porozumienia ani wydawać regulaminu pracy zdalnej
• Gdy pracownik zmieni swojego pracodawcę, a nie wykorzystał w danym roku dni na okazjonalną pracę zdalną, to może go wykorzystać w innym zakładzie pracy.

Czytaj też: Samochód służbowy — do jakich celów można go wykorzystać?

Kiedy pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej?

Pracodawca nie może odmówić pracy zdalnej:

• pracownicom w ciąży
• pracownikom wychowującym dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia
• pracownikom, którzy sprawują opiekę nad innym członkiem rodziny lub inną osobą, która pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym, która posiada orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności
• pracownikom, którzy są rodzicem dziecka posiadającego zaświadczenie o ciąży powikłanej
• pracownikom, którzy są rodzicem dziecka z orzeczeniem niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym, lub znacznym stopniu niepełnosprawności
• pracownikom, którzy są rodzicem dziecka posiadającego opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno — wychowawczych.

Pracodawca będzie mógł odmówić wniosku gdy nie ma możliwości pracy zdalnej ze względu na organizację i rodzaj pracy. Odmowę trzeba uzasadnić w formie pisemnej w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku przez pracownika.

Czytaj też: Czym jest działalność gospodarcza?

Kontrola pracy zdalnej

Pracodawca ma możliwość przeprowadzenia kontroli pracownika w miejscu pracy. Może sprawdzić, czy przestrzega on zasad bezpieczeństwa, ochrony informacji, zasad BHP. Pracodawca ma prawo sprawdzić trzeźwość pracownika, poprzez nowe przepisy, które weszły w życie 21 lutego 2023 roku. Kontrola wykonywania pracy zdalnej może być przeprowadzana, ale nie musi. To od pracodawcy zależy czy będzie z tego korzystać, czy nie. Pracownik w godzinach pracy powinien być w wyznaczonym przez niego miejscu. Naruszanie tych zasad może prowadzić do złożenia przez pracodawcę wypowiedzenia umowy o pracę bez okresu wypowiedzenia. Kontrola pracy zdalnej ma być sprawdzeniem, czy warunki pracy zdalnej oraz narzędzia pracy pracownika są odpowiednie.

Przełożony ma prawo:

• sprawdzić jakość wykonywanej pracy zdalnej
• sprawdzić stanowisko pracy zdalnej oraz sprzęt
• skontrolować warunki wykonywania pracy pod kątem bezpieczeństwa

Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem w miejscu wykonywania pracy zdalnej w godzinach pracy pracownika.

Dla pracownika wykonującego pracę zdalną powyższe nowe zasady pracy są bardzo ważne. Sprawiają, że pracownicy zdalni mają równe prawa i korzyści. Aktualnie istnieje wiele ofert pracy zdalnej i coraz więcej firm przechodzi na taki system pracy. Możliwość pracy zdalnej daje nam dużą oszczędność czasu i pieniędzy na dojazd, co sprawia, że nasza praca jest bardziej elastyczna. Pracownikom możliwości pracy się zwiększają, ponieważ mogą pracować zdalnie z innego miasta w Polsce. Jeśli więc pracodawca wprowadzi pracę zdalną w Twojej firmie — musisz zapoznać się z: kontrolą pracy, zasadami higieny pracy zdalnej, obowiązkami pracodawcy wobec pracownika, zmianami warunków pracy pracownika, zapewnieniem narzędzi pracy oraz wieloma innymi informacjami.

Powyższe przepisy kodeksu pracy wejdą w życie z dniem 7 kwietnia 2023 roku.

Sprawdź też: Organizacja pracy zdalnej

Udostępnij artykuł

Tagi