Powrót

10 min czytania 27 marca 2024

Twoje zdrowie uniemożliwia Ci chodzenie do pracy? Możesz przejść na rentę z tytułu niezdolności do pracy. Czym dokładnie jest renta z tytułu niezdolności do pracy? Jaka jest wysokość renty? Kto może ją uzyskać?

SPIS TREŚCI

• Renta z tytułu niezdolności do pracy — czym jest?
• Komu przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy
• Staż uprawniający do renty
• Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy
• Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy — ile wynosi?
• Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy

Renta z tytułu niezdolności do pracy — czym jest?

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie, która częściowo lub całkowicie straciła możliwość wykonywania pracy zarobkowej ze względu na swój stan zdrowia. Z tego tytułu przysługuje renta w tym renta szkoleniowa.

Osoba całkowicie niezdolna do pracy to osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowa niezdolność do pracy jest wtedy, gdy osoba w znacznym stopniu utraciła zdolność do wykonywania pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami.

Oceny stanu zdrowia dokonuje lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS (jeśli ubiegający się o rentę złoży sprzeciw wobec orzeczenia wydanego przez lekarza orzecznika lub prezes ZUS zgłosi zarzut wadliwości).

Komu przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy

Aby uzyskać rentę z tytułu niezdolności do pracy należy spełnić określone warunki:

• być niezdolnym do pracy
• trzeba posiadać orzeczenie rzecznika ZUS
• mieć odpowiedni łączny staż ubezpieczeniowy (okresy składkowe i nieskładkowe)
• twoja niezdolność do pracy powstała w czasie okresów składkowych lub nieskładkowych, które wskazane są w ustawie emerytalnej, albo w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Ten wymóg nie obowiązuje, jeśli spełnisz łącznie następujące warunki:
  • jesteś całkowicie niezdolny do pracy oraz
  • masz co najmniej:
    • 20-letni staż ubezpieczeniowy – jeśli jesteś kobietą,
    • 25-letni staż ubezpieczeniowy – jeśli jesteś mężczyzną.

Czytaj też: Nieprawidłowe wykorzystanie L4 – jakie mogą być konsekwencje?

Czytaj też: Dni wolne od pracy 2024 – kalendarz świąt

Staż uprawniający do renty

Okres składkowy i nieskładkowy wymagany do przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy zależy od wieku osoby, w jakim powstała niezdolność do pracy. Okres ten wynosi:

• 1 rok — jeśli niezdolność do pracy nastąpiła przed 20 rokiem życia
• 2 lata — jeśli niezdolność do pracy nastąpiła w wieku powyżej 20-22 lat
• 3 lata — jeśli niezdolność do pracy nastąpiła w wieku powyżej 22-25 lat
• 4 lata — jeśli niezdolność do pracy nastąpiła w wieku powyżej 25-30 lat
• 5 lat — jeśli niezdolność do pracy nastąpiła w wieku powyżej 30 lat

Nie trzeba spełniać warunku dotyczącego minimalnego okresu składkowego i nieskładkowego, jeśli osoba ubezpieczona stała się niezdolna do pracy z powodu wypadku w drodze do pracy lub podczas wykonywania pracy.

W przypadku osób, których niezdolność do pracy pojawiła się po ukończeniu 30. roku życia, wymagany 5-letni okres musi mieć miejsce w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed złożeniem wniosku o rentę lub przed powstaniem niezdolności do pracy.

Nie trzeba spełniać wymogu posiadania pięcioletniego okresu składkowego i nieskładkowego w ciągu dziesięciolecia poprzedzającego zgłoszenie wniosku o rentę z powodu niezdolności do pracy lub daty powstania tej niezdolności, jeśli osoba wykaże, że ma co najmniej 25 lat składkowych (dla kobiet) lub 30 lat (dla mężczyzn) oraz zostanie uznana za całkowicie niezdolną do pracy. W tym przypadku data powstania całkowitej niezdolności do pracy nie ma znaczenia.

Jeśli osoba ubezpieczona nie spełnia wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, zależnego od wieku, w którym wystąpiła niezdolność do pracy, można uznać, że ten warunek jest spełniony, jeśli osoba ta została objęta ubezpieczeniem przed ukończeniem 18 lat lub w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej. Ponadto musiała ona, do dnia wystąpienia niezdolności do pracy, mieć bez przerwy lub z przerwami nieprzekraczającymi 6 miesięcy, okresy składkowe i nieskładkowe.

Rodzaje rent z tytułu niezdolności do pracy

Istnieje kilka rodzajów rent:

• renta stała — przysługuje osobie, której niezdolność do pracy została uznana za trwałą.
• renta okresowa — przysługuje jeśli niezdolność do pracy jest tymczasowa. Czas trwania zależy od decyzji organu rentowego. Po jej upływie ubezpieczony może ponownie wyjść z wnioskiem do ZUS-u przedłużenie prawa do renty na dalszy okres. Do 3 miesięcy przed ustaniem prawa do renty okresowej, ZUS daje zawiadomienie o tym kiedy zostaje wstrzymana wypłata.
• renta szkoleniowa — osoba ubezpieczona może otrzymać rentę szkoleniową, jeśli spełnia warunki konieczne do przyznania renty z powodu niezdolności do pracy oraz otrzyma orzeczenie o potrzebie przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do wykonywania dotychczasowego zawodu. Renta ta jest przyznawana na okres 6 miesięcy, przy czym maksymalny czas korzystania z niej nie może przekroczyć 36 miesięcy. Zarówno skrócenie, jak i wydłużenie okresu pobierania renty szkoleniowej, jest możliwe na wniosek starosty.
  

Czytaj też: Mobbing w pracy

Czytaj też: L4 na dziecko — kiedy rodzic może je otrzymać?

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy — ile wynosi?

Renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi 75% renty przysługującej z powodu całkowitej niezdolności do pracy.

Renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy jej wymiaru i nie jest zależna od długości stażu ubezpieczeniowego. Jej minimalna wysokość nie może być niższa niż najniższa renta przyznawana z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy

Przed złożeniem wniosku, sprawdź jakie warunki należy spełnić, aby otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy. Jeśli się kwalifikujesz, to możesz złożyć wniosek o rentę w swoim oddziale ZUS. Jakie dokumenty są jeszcze potrzebne?

• informacja o okresach składkowych i nieskładkowych
• dokumenty potwierdzające staż ubezpieczeniowy, np: świadectwo pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie ze szkoły wyższej potwierdzające naukę, książeczka wojskowa lub zaświadczenie z Wojskowej Komendy Uzupełnień, wyciągi z aktów urodzenia dzieci itp.
• zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu lub legitymację ubezpieczeniową
• zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza
• dokumentację medyczną, która może mieć znaczenie dla lekarza orzecznika ZUS
• kartę wypadku w drodze do lub z pracy, zeznania świadków itp.

Procedura ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy może wydawać się trudna, ale wystarczy sprawdzić swoje prawo do renty, przygotować powyższe dokumenty i złożyć wniosek do ZUS-u.

Sprawdź też: Przepracowanie — jakie są objawy i skutki

Udostępnij artykuł

Tagi