PowrótUmowa o pracę a umowa zlecenie — jakie są różnice?
Umowa o pracę i umowa zlecenie to dwie najczęściej wybierane formy zatrudnienia w Polsce. Choć mogą wydawać się podobne, różnią się jednak wieloma aspektami. Umowa o pracę a umowa zlecenie — jakie są różnice? Umowa zlecenie a umowa o pracę — która bardziej się opłaca?
SPIS TREŚCI
- Umowa o pracę — czym się wyróżnia?
- Umowa zlecenie — czym się wyróżnia?
- Czy umowa zlecenie wlicza się do stażu pracy?
- Praca na umowę zlecenie — czy się opłaca?
- Okresy wypowiedzenia i ochrona pracownika
- Umowa o pracę a umowa zlecenie — jakie są różnice?
Umowa o pracę — czym się wyróżnia?
Umowa o pracę to forma zatrudnienia pracownika, która uregulowana jest przez Kodeks pracy. Wyróżnia ją przede wszystkim stabilność i ochrona prawna pracownika. Umowa określa prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy oraz ustala warunki zatrudnienia, takie jak: wynagrodzenie, czas pracy, urlopy wypoczynkowe, ubezpieczenia społeczne, a także sposób rozwiązania umowy.
Umowę o pracę można podpisać na czas określony, nieokreślony lub na okres próbny. Wszystkie warunki zatrudnienia muszą być zapisane na piśmie, co pomaga uniknąć nieporozumień. Pracownik na umowie o pracę jest objęty ubezpieczeniem społecznym, dzięki czemu może korzystać z zasiłków w razie choroby, wypadku czy urlopu macierzyńskiego.
Taka forma zatrudnienia daje pracownikowi stabilność i ochronę. Jeśli pracodawca nie przestrzega przepisów, pracownik może dochodzić swoich praw w sądzie pracy. Dzięki temu umowa o pracę jest często wybieraną formą zatrudnienia, szczególnie przez osoby szukające bezpieczeństwa i stabilności.
Jakie są rodzaje umowy o pracę?
- Umowa o pracę na okres próbny
Umowa o pracę na okres próbny jest sposobem, który pozwala pracodawcy ocenić, jak pracownik radzi sobie z wykonywaniem swoich obowiązków. Daje to także pracownikowi możliwość zapoznania się z organizacją firmy i sprawdzenia, czy warunki pracy mu odpowiadają. Tego typu umowa może być zawarta na okres od miesiąca do dwóch miesięcy.
- Umowa o pracę na czas określony
Umowa na czas określony ma jasno określony okres trwania. Zwykle stosuje się ją w przypadku prac tymczasowych. Tego typu umowa nie może być zawarta na okres dłuższy niż 33 miesiące od momentu jej podpisania. Dodatkowo pracodawca może zawrzeć maksymalnie trzy takie umowy z rzędu.
- Umowa o pracę na czas nieokreślony
Umowa na czas nieokreślony to najczęściej preferowana forma zatrudnienia. Jej cechą jest brak ustalonego terminu zakończenia, co zapewnia pracownikowi większą pewność i stabilność. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie, które może się zmieniać w zależności od wykonanej pracy lub uzgodnień z pracodawcą. Tego rodzaju umowa może zostać rozwiązana przez obie strony, pod warunkiem spełnienia określonych zasad, takich jak okres wypowiedzenia czy przyczyny zwolnienia dyscyplinarnego. Pracodawca musi podać konkretną przyczynę, jeśli zdecyduje się zakończyć umowę.
Umowa zlecenie — czym się wyróżnia?
Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, której przepisy reguluje Kodeks cywilny. Jest to elastyczna forma zatrudnienia, w której jedna osoba zobowiązuje się wykonać określone zadanie na rzecz drugiej. Można ją zawrzeć ustnie lub pisemnie, ale ze względów dowodowych i formalnych pożądana jest forma pisemna. W ramach tej umowy zleceniobiorca samodzielnie organizuje swoją pracę, ale ma obowiązek wykonać zadanie zgodnie z ustaleniami zawartymi w umowie.
Umowa zlecenie nie zapewnia takich przywilejów jak urlop wypoczynkowy czy wynagrodzenie za czas choroby. Zwykle jest stosowana przy pracach dorywczych, sezonowych lub zadaniach wymagających krótkoterminowego zaangażowania. Nie jest to jednak reguła.
W przypadku umowy zlecenia ważne jest dokładne określenie zakresu obowiązków, ponieważ to na tej podstawie rozliczane jest wykonanie zadania.
Czytaj też: Minimalne wynagrodzenie w 2025 roku
Czytaj też: Oferty pracy dla cudzoziemców — jak szukać?
Czy umowa zlecenie wlicza się stażu pracy?
Umowa zlecenie nie wlicza się do stażu pracy, ponieważ nie jest traktowana jako umowa o pracę. Staż pracy jest liczony tylko na podstawie okresów zatrudnienia wynikających z umowy o pracę, ponieważ to ona gwarantuje pełne prawa pracownicze, takie jak urlop wypoczynkowy, ochrona przed zwolnieniem czy wynagrodzenie za czas choroby.
Choć umowa zlecenie nie wpływa na staż pracy, może być jednak ważna w innych sytuacjach, na przykład przy ustalaniu składek na ubezpieczenie społeczne lub doświadczenia zawodowego wymaganego przez pracodawcę w przyszłości.
Praca na umowę zlecenie — czy się opłaca?
Praca na umowę zlecenie może być atrakcyjną opcją, jeśli szukasz elastyczności i chcesz uniknąć formalności związanych z pełnym etatem. Dzięki niej masz swobodę w organizowaniu czasu pracy i możliwość szybszego rozpoczęcia pracy, co jest szczególnie korzystne dla studentów czy osób dorabiających. Zlecenie daje także możliwość pracy na krótkoterminowych kontraktach, co może odpowiadać tym, którzy nie szukają długotrwałego zatrudnienia.
Jednak praca na umowę zlecenie wiąże się z pewnymi ograniczeniami. Przede wszystkim nie daje pełnych praw pracowniczych, takich jak urlop wypoczynkowy czy ochrona przed zwolnieniem. Praca na umowę zlecenie zatem może być korzystna, jeśli zależy Ci na elastyczności i nie potrzebujesz pełnych świadczeń pracowniczych. Jednak jeśli szukasz stabilności i pełnej ochrony, warto rozważyć inne formy zatrudnienia.
Czytaj też: Jakie są obowiązki agencji pracy?
Czytaj też: Jakie są zalety pracy tymczasowej?
Okresy wypowiedzenia i ochrona pracownika
Okresy wypowiedzenia oraz ochrona pracownika różnią się w zależności od tego, czy mamy do czynienia z umową o pracę czy z umową zlecenie.
Umowa o pracę:
W przypadku umowy o pracę, okres wypowiedzenia zależy od tego, jak długo pracownik jest zatrudniony w firmie. Standardowo okresy wypowiedzenia wynoszą:
- Dla pracowników zatrudnionych mniej niż 6 miesięcy: 2 tygodnie,
- Dla pracowników zatrudnionych od 6 miesięcy do 3 lat: 1 miesiąc,
- Dla pracowników zatrudnionych powyżej 3 lat: 3 miesiące.
Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą wypowiedzieć umowę, ale pracodawca musi wskazać przyczynę wypowiedzenia. Istnieją także przypadki, kiedy umowa o pracę może zostać rozwiązana bez wypowiedzenia, np. w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków przez jedną ze stron.
W przypadku umowy zlecenie, przepisy są bardziej elastyczne. Okres wypowiedzenia tej umowy może być ustalony indywidualnie w umowie lub wynikać z przepisów Kodeksu cywilnego. Zwykle strony ustalają, że umowa może zostać wypowiedziana z kilku dniowym lub miesięcznym okresem wypowiedzenia. Jeśli w umowie nie określono okresu wypowiedzenia, obie strony mogą rozwiązać umowę w dowolnym czasie, z zachowaniem rozsądnego terminu.
Umowa o pracę a umowa zlecenie — jakie są różnice?
Umowa o pracę i umowa zlecenie to dwie różne formy zatrudnienia, które różnią się pod wieloma względami. Przy umowie o pracę pracownik wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, musi to robić osobiście i w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Umowa ta daje pracownikowi prawa, takie jak prawo do urlopu czy świadczeń zdrowotnych, a po zakończeniu pracy pracodawca wystawia świadectwo pracy. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie, które nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie, a czas pracy jest określony przez pracodawcę.
Natomiast umowa zlecenie jest bardziej elastyczna. W przypadku tej umowy pracownik (zleceniobiorca) ma większą swobodę w wykonaniu zlecenia – może to zrobić w dowolnym miejscu i czasie, pod warunkiem wykonania umówionej pracy. Umowa zlecenie nie daje takich praw jak umowa o pracę, więc pracownik nie ma prawa do urlopu czy innych świadczeń. Nie jest również zobowiązany do wykonywania pracy osobiście, może zlecić jej wykonanie innym osobom.
Warto dodać, że umowa o dzieło jest innym typem umowy cywilnoprawnej, w której chodzi o wykonanie konkretnego dzieła, np. napisanie artykułu lub stworzenie projektu. W przeciwieństwie do umowy o pracę nie wiąże się ona z zatrudnieniem pracownika na stałe, a wynagrodzenie zależy od efektu pracy.
Decyzja o wyborze umowy o pracę lub umowy zlecenia zależy od wielu czynników, takich jak potrzeby pracodawcy i oczekiwania pracownika. Na podstawie stosunku pracy pracownik ma szersze prawa ochrony, wynikające z przepisów kodeksu pracy, takich jak urlop, wynagrodzenie za czas choroby czy prawo do wypowiedzenia umowy.
Podpisując umowę zlecenia, pracownik wykonuje określoną pracę w określonym czasie, ale nie ma takich samych praw jak przy umowie o pracę. Zawarcie umowy zlecenia daje większą elastyczność, jednak wiąże się z mniejszą ochroną praw pracowniczych. Dlatego przed podpisaniem umowy warto dobrze rozważyć, która forma zatrudnienia będzie najbardziej odpowiednia w danej sytuacji.
Sprawdź też: Praca bez umowy — dlaczego się nie opłaca?
Udostępnij artykuł
Tagi
